“De afwijzing door mijn ouders en broer is erger dan het misbruik zelf”

Vanaf haar 20^e is Vera, nu 49, zoekende in het leven. Ze wordt geplaagd door allerlei kwalen en angsten en krijgt geen grip op de oorzaak. In haar jeugd is Vera mishandeld door haar broer, verbaal en fysiek. Tijdens een geleide meditatie ruim drie jaar geleden, komt Vera eindelijk achter de reden van haar onbestemde gevoel.

“Tijdens een familieopstelling met poppetjes reageerde ik ongelofelijk heftig op mijn vader”, vertelt ze. Het is niet de eerste aanwijzing dat er iets mis is. “Ik voel heel veel liefde voor mijn moeder, maar over mijn vader was ik nooit zo positief. Mijn man zei altijd tegen me: ‘Wat heb jij toch tegen je vader? Zo slecht is hij toch ook niet?’ We wisten toen nog niet wat er vroeger gebeurd was.” Een tijdje loopt Vera rond met dit onbegrepen gevoel. Totdat tijdens een geleide meditatie herinneringen aan seksueel misbruik bovenkomen.

“Heeft hij ook aan jou gezeten?”
In eerste instantie durft Vera er met niemand over te praten. “Ik dacht: als je het vertelt is het echt. En dat wilde ik niet.” Op een dag vertelt Vera’s tante, de jongste zus van haar vader, dat hij op ongepaste wijze aan haar had gezeten tijdens hun jeugd. “Toen had ik wel door dat zij snapte wat er aan de hand was.” Ze vraagt aan Vera of hij ook aan haar heeft gezeten. Vera beaamt dit en realiseert zich dat het tijd is om het haar man te vertellen.

“Mijn man deed alles goed”
“Mijn man luisterde alleen maar en aaide over mijn hand, toonde geen boosheid of verdriet. Hij deed alles goed. Dat was goud.” Vera wil het hierbij laten en het verder aan niemand vertellen. Haar man stimuleert haar om het wel te delen met haar beste vriendin. “Dat was fijn, want zo kon zij eindelijk begrijpen waarom ik altijd zo onrustig ben geweest en reageer zoals ik reageer. Samen hebben we zitten huilen met een wijntje.”

Confrontatie
Vera’s tante besluit haar broer te confronteren met wat hij bij haar heeft gedaan tijdens hun jeugd. Naar aanleiding hiervan nodigt haar moeder Vera uit voor een gesprek. “Toen ik bij mijn ouders kwam stierf ik duizend doden. Zij vertelden wat mijn tante had gezegd en deden het af als onzin. Mijn moeder was heel boos op mijn tante. Daarna heb ik mijn verhaal verteld en heb ik duidelijk gemaakt dat dit voor mij losstaat van wat mijn tante heeft meegemaakt. Mijn vader sloeg zijn handen voor zijn gezicht en zei niks meer. Later zei hij: ‘als jij zegt dat ik dat gedaan heb, dan heb ik dat gedaan. Maar ik kan het me niet herinneren.’ En weer later ontkende hij alles.” Of Vera’s moeder haar gelooft, is op dat moment niet duidelijk. “Na afloop van het gesprek heb ik mijn moeder na jaren eindelijk weer eens geknuffeld.”

“Jij overdrijft altijd zo”
Als Vera’s broer wordt ingelicht, zegt hij haar wel te geloven. Hij vindt het echter zo lang geleden dat er wat hem betreft niet meer over gepraat hoeft te worden. Als ze hem confronteert met zijn eigen gedag in het verleden, geeft hij aan dit nog te weten. Maar hij vindt dat Vera ‘altijd zo overdrijft’. Wederom een klap in haar gezicht.

Ongemakkelijk gevoel
Achteraf hoort Vera van verschillende kanten verhalen over haar vader, dat hij vreemdging en handtastelijk was. “Mijn vriendinnen hadden altijd een ongemakkelijk gevoel bij mijn vader. Iedereen had wel een verhaal over hem.”

“Iemand die eerlijk tegen me is”
Gesterkt door haar man en beste vriendin, besluit Vera hulp te zoeken bij de verwerking van het misbruik. Ze meldt zich aan bij Blauwe Maan, de voorganger van Hulpaanbod Seksueel Geweld West-Brabant en komt terecht bij Bahar. Dat is inmiddels drie jaar geleden. “Ik vond het zo fijn dat Bahar bij me thuiskwam. Dat was aan het begin heel belangrijk voor me. Om in mijn eigen vertrouwde omgeving te zijn als je over zulke heftige dingen moet praten. Bahar houdt me to the point, want ik kan alle kanten opgaan. Ik heb meteen tegen haar gezegd dat ik behoefte had aan iemand die niet met me meepraat, die eerlijk tegen me is. Dat is voor mij het verschil tussen een vriendin en Bahar. Ze luistert naar me, erkent wat er met me gebeurd is. Maar ze is ook realistisch en laat me de andere kant van het verhaal zien. Vera vraagt Bahar regelmatig mee te lezen met berichten van bijvoorbeeld haar broer. “Ik lees het vaak verkeerd, gekleurd door wat er gebeurd is. Bahar helpt me om dit neutraler te maken. Ze helpt me steeds de volgende stap te zetten naar verwerking.”

In gesprek
Vera wil heel graag met Bahar en haar man erbij in gesprek met haar ouders. Daar gaat veel aan vooraf. Samen wegen ze zorgvuldig de positieve kanten en de risico’s tegen elkaar af. Bahar voert een aantal voorbereidende gesprekken. Ook heeft ze contact met Vera’s broer op zijn verzoek. “Ik had behoefte aan erkenning. En ik wilde het gesprek aangaan over hoe we met elkaar verder konden.” Dat loopt voor Vera uit op een teleurstelling. Vera’s ouders blijven ontkennen, ondanks een eerdere voorzichtige bekentenis van haar vader. De afwijzing van Vera’s ouders en broer doet haar nog meer pijn dan het misbruik zelf. “Ik was er altijd voor ze en nu voel ik me aan de kant geschoven, bij het oud vuil gezet.” Na die ervaring besluit Vera het contact met haar ouders te verbreken. “Ik trok het niet meer. Natuurlijk zie ik dat mijn moeder niet anders kan en ik houd van haar. Maar zolang zij alles blijft ontkennen, kan ik geen contact meer met haar hebben.”

Meer inzicht
Het gaat inmiddels wat beter met Vera. Ze is blij dat ze hulp heeft gezocht. “Ik heb zoveel meer inzicht in mezelf gekregen. Zo weet ik nu waar mijn angsten vandaan komen. Bijvoorbeeld als ik alleen ben, houd ik de deur graag open. Dat komt doordat mijn vader altijd de deur dichtdeed als hij me zogenaamd een verhaaltje voor het slapengaan kwam voorlezen. Mijn moeder mocht niks horen. Ook ben ik snel afgeleid, ik hoor en ruik alles, ben hyperalert. Vroeger in mijn bed lag ik te luisteren of ik traptreden hoorde kraken.” Het verbroken contact met haar moeder doet Vera nog veel pijn. “Ik heb het idee dat daardoor mijn fundering onder me is weggeslagen. Het heeft me onzeker gemaakt dat ik me niet geaccepteerd voel door mijn moeder. Gelukkig heb ik mijn man, de liefde van mijn leven, die meer dan eens heeft bewezen dat hij er altijd voor me is.”

Bahar
“Aan het begin heb ik Vera vooral de juiste vragen gesteld zodat ze kon vertellen. Ik ben er niet om mijn mening te geven, maar juist om de ruimte te bieden om in veiligheid te vertellen en te werken aan herstel. Vera wilde te snel gaan, daarom heb ik haar weer teruggebracht naar het begin. Op die manier konden we stap voor stap werken aan haar verwerking. Naar aanleiding van Vera’s verhaal, zijn we tot thema’s en sub onderwerpen gekomen die we hebben beetgepakt. Bijvoorbeeld: wat zijn de effecten geweest van het seksueel misbruik? Welke patronen en overlevingsmechanismen heeft Vera daardoor ontwikkeld? Omdat Vera gericht was op gevoelens en wensen van de ander en veel twijfel had in eigen handelen, lag de focus veelal op ‘wie ben jij, wat wil jij en hoe ga je dat realiseren?’ Stap voor stap hebben we gekeken wat Vera nodig had om verder te komen. Bijvoorbeeld EMDR, familieopstellingen met representanten, lichaamswerk, hypnotherapie en soms ‘gewoon’ een luisterend oor en erkenning. Tijdens dit proces gebeurde er van alles en kwam bewustwording op gang, waardoor ook op andere levensgebieden ondersteuning en verwerking nodig werd. Dit proces kost tijd waardoor ik na bijna drie jaar nog steeds betrokken ben. Op dit moment is Vera bezig met de gevolgen van het seksueel misbruik zelf en de schade die het heeft aangericht op andere levensgebieden. Inmiddels is Vera erachter dat wat er gebeurd is niet haar geheim is, maar dat van haar vader. De schaamte en het schuldgevoel horen niet bij haar.”

Zelf hulp nodig? Lees hier wat wij voor u kunnen betekenen: Seksueel geweld – Surplus

28-05-2025