Digitale mogelijkheden en uitdagingen in Sociaal Werk 

Sanneke de Bont is leidinggevende Sociaal Werk bij Surplus. Daarnaast helpt ze bij het invoeren van vernieuwingen binnen de organisatie. Haar focus ligt op de praktijk: hoe kunnen we nieuwe technologie slim gebruiken en Sociaal Werk klaar maken voor de toekomst? 

Digitale hulp in Sociaal Werk 
De afgelopen twee jaar heeft Surplus meer aandacht besteed aan digitale hulpmiddelen voor Sociaal Werk. Er zijn al verschillende tests gedaan om te kijken welke technologieën goed werken. De volgende stap is om succesvolle digitale oplossingen breder in te zetten, zodat ze echt bijdragen aan de doelen van Surplus. 

Belangrijk is dat deze vernieuwingen passen bij hoe sociaal werkers nu en in de toekomst gaan werken. Daarom kijken we samen hoe digitale mogelijkheden ons werk kunnen ondersteunen. Sanneke speelt hierin een belangrijke rol. 

WhatsApp als communicatiemiddel 
Bij Surplus gebruiken we bij voorkeur Microsoft Teams voor communicatie. Soms is dat niet handig en maken we een uitzondering voor WhatsApp. Dit is een laagdrempelig en toegankelijk middel, vooral voor cliënten. 

Sociaal werkers moeten goed bereikbaar zijn, maar ook professioneel blijven. Daarom hebben we samen gekeken naar verantwoord gebruik van WhatsApp. “Soms is snelheid belangrijk. En voor mensen die een andere taal spreken, is WhatsApp handig omdat ze berichten kunnen vertalen,” vertelt Sanneke. “Maar we moeten een balans vinden: hoe blijf je laagdrempelig bereikbaar maar hou je wel de risico’s van het gebruik goed in de gaten?” 

Omdat er nog geen duidelijke regels waren, hebben we geleerd van de praktijk. We hebben samen bepaald wat wel en niet kan. Bijvoorbeeld; hoe voorkom je dat cliënten onbedoeld berichten van anderen zien als je je telefoon gebruikt? “Je kunt meldingen zo instellen dat deze niet direct op je scherm verschijnen. Dat geeft rust in gesprekken met cliënten,” legt Sanneke uit.  

Weerstand waarderen 
Naast WhatsApp onderzoeken we ook andere digitale manieren om cliënten te helpen, zoals beeldbellen. Voor persoonlijke gesprekken, zoals bij schulden, kan dat in het begin lastig zijn. Toch kan het later juist tijd besparen. 

Niet iedereen vindt deze verandering meteen prettig. “Dat is helemaal oké,” zegt Sanneke. “Sterker nog, we willen juist horen wat de nadelen zijn. Dan kunnen we samen zoeken naar oplossingen.” Een veelgehoorde zorg is dat je via een beeldscherm minder goed ziet hoe iemand zich voelt. Kleine signalen, zoals wiebelen met de voeten, vallen dan minder op. Daarom kijken we naar trainingen die helpen om non-verbale communicatie beter te herkennen via video. 

Surplus zet stappen vooruit. “We starten een proef met een digitaal spreekuur,” vertelt Sanneke. “Ik hoop echt dat dit slaagt. De grootste uitdaging is niet de technologie, maar het anders leren werken en het anders bereikbaar zijn.” 

Efficiënter werken met technologie 
Digitale oplossingen kunnen helpen om onze dienstverlening te verbeteren. Sanneke is enthousiast over wat de toekomst kan brengen: “Een chatfunctie of een systeem waarmee cliënten zelf een afspraak kunnen plannen, dat zou geweldig zijn. We besteden nu veel tijd aan administratie. Spraakgestuurd rapporteren met AI zou dat op termijn makkelijker kunnen maken. AI kan bijvoorbeeld gesprekken samenvatten. Microsoft Teams heeft ook een vertaalfunctie. Als we die goed kunnen gebruiken, hebben we minder tolken nodig. Dat scheelt tijd en kosten.” 

Bij Surplus experimenteren we altijd eerst goed om te leren wat nodig is. Pas daarna beslissen we welke technologie ons echt verder helpt. Zo zorgen we ervoor dat vernieuwingen nuttig, haalbaar en bruikbaar blijven voor de toekomst. 

11-03-2025